Motiverende gespreksvoering binnen het sociale domein, is dat tegenstrijdig?

Werken in het publieke en sociale domein betekent dat je werkt binnen kaders; de wet- en regelgeving. En tegelijkertijd is het je opdracht om mensen te motiveren en activeren. Daarin is het versterken van zijn autonome motivatie leidend, onder andere door samen te werken met je cliënt en zijn autonomie ruimte geven. Dat lijkt tegenstrijdig, maar dat hoeft het niet te zijn. De kunst zit in de combinatie van die twee. Duidelijk informeren mét behoud van de relatie.

Deze combinatie vraagt om enerzijds heel duidelijk te informeren over de kaders, de werkwijze, verwachtingen, mogelijkheden en onmogelijkheden van je dienstverlening. Je schetst als het ware het speelveld waarop jullie aan het werk gaan. Tegelijkertijd bouw je continue aan de samenwerkingsrelatie; door aan te sluiten bij je cliënt en motivatie te ontlokken.

In je gesprek helpt het dan als je voor een neutrale positie kiest. Dus niet: “Jij moet je aan deze regels houden” want dan zet je jezelf tegenover de ander. En dat verstoort de relatie en roept alleen maar weerstand op. Maar wel: ¨Dit is wat er van jou verwacht wordt in deze situatie, en laten we eens samen kijken wat dat voor jou betekent.¨

Je bent dan glashelder en je kiest ervoor om hierin als het ware naast je cliënt te staan. Zodat je niet tegenover elkaar staat, maar sámen kijkt naar wat er op tafel ligt, naar het speelveld. Binnen de kaders van dat speelveld zoek je dan naar zo veel mogelijk keuzevrijheid voor je cliënt. Vaak zeggen we het WAT staat vast, dat zijn de wetten en de kaders, daar valt meestal niet aan te tornen. Maar het HOE, hoe je het gaat invullen, daar zijn verschillende mogelijkheden voor en daar heeft je cliënt de keuze.

Het speelveld staat vast, en óp het speelveld is kun je samen met je cliënt kijken wat het beste bij hem past. Deze twee combineren voelt soms als balanceren en vraagt heel wat oefening; Richt je je voornamelijk op de kaders, dan raak je je cliënt snel kwijt. Richt je je voornamelijk op de relatie, dan is er wel een fijn gesprek maar helaas leidt dit vaak niet tot het gewenste resultaat. De kunst is om beide te verenigen, om daar de balans in te vinden: duidelijk op de kaders en zacht op de relatie.Dan voer je een eerlijk én motiverend gesprek, en daar help je de ander het meeste mee.

Wil jij ook leren hoe je dit doet in de praktijk? Volg dan de training Motiverende gespreksvoering of neem hier contact op met Joyce Bakker voor maatwerkadvies.

Dit artikel is geschreven door Joyce Bakker, mei 2023